Expertisecentrum Buitenpromoveren

Promoveren op een eigen vraagstuk


Professioneel Nederland academiseert en promoveert. De professionele praktijk van het bedrijfsleven zoekt steeds nadrukkelijker de verbinding met de wetenschap, hogescholen eisen een steeds groter aantal gepromoveerden in hun docententeam, en universiteiten zien de lesgelden en promotiepremie van buitenpromovendi als welkome inkomstenstroom. Daarmee is een buitenpromotie ofwel promoveren in deeltijd een actueel onderwerp.

Grote groep buitenpromovendi

De buitenpromovendi vormen een veel grotere groep dan doorgaans wordt aangenomen; bijna de helft van de in totaal 5.000 gepromoveerde promovendi per jaar behoort tot deze categorie (1). Het gaat hierbij veelal om promovendi die op latere leeftijd in eigen tijd een onderzoek doen, meestal in de alfa- en gammagebieden, maar ook in de bèta, medische en technische sector.

Deze gepromoveerde buitenpromovendi vertegenwoordigen de ongeveer tien procent van de oorspronkelijke starters die de eindstreep haalt. Dat betekent dat - ruw geschat - jaarlijks circa 20.000 professionals rechtstreeks via een promotor, via een van de inmiddels diverse begeleide trajecten, of alleen achter een bureau met een promotiestudie beginnen.

Ieder jaar oriënteert een veelvoud van deze 20.000 zich op de mogelijkheden van een buitenpromotie, maar ziet daar (vooralsnog) van af. Deze grote, brede groep van naar schatting 50.000 tot 100.000 professionals uit bedrijfsleven, overheid en non-profitorganisaties is nadrukkelijk op zoek naar brede, objectieve informatie over buitenpromoveren. Die is nu nauwelijks beschikbaar of versnipperd over de universiteiten en hun graduate schools.

Expertisecentrum Buitenpromoveren

Het Expertisecentrum Buitenpromoveren is de meest veelzijdige aanbieder van informatie en concrete ondersteuning aan buitenpromovendi. Zo zijn er het Handboek Buitenpromoveren en het Werkboek Buitenpromoveren. Daarnaast zijn er diverse workshops waarop u kunt inschrijven of die bij een hogeschool of PhD-kring in-house als maatwerktraject worden gegeven. Verder kunt u gebruikmaken van individuele begeleiding. Tot slot helpen wij u met de productie van uw proefschrift en eventuele handelseditie.

Iedere buitenpromovendus beleeft zijn of haar promotieonderzoek op een andere manier. Maar over één ding is iedere buitenpromovendus het eens: het is de moeite meer dan waard. Het Expertisecentrum Buitenpromoveren helpt u hiervoor een succesvolle basis te leggen.


1 VSNU (2008). Passend Promoveren, p. 9.


Over Floor Basten

Floor Basten (1970) is in 1994 direct na haar studies Franse Taal- en Letterkunde (cum laude) en vrij doctoraal Sociale Wetenschappen (met Onderwijskunde als adoptiestudie) in Nijmegen begonnen als onderwijskundig medewerker bij de Universitaire School voor Informatica. Haar opdracht was de implementatie van een grootschalige onderwijskundige vernieuwing. Halverwege dit project, in 1996, begon ze als buitenpromovendus aan een onderzoek, dat ze in 2000 onder de naam Metaforen en verhalen over organisatiewetenschap en onderwijsinnovatie. Een leergeschiedenis met succes verdedigde. Haar studie ging over verschillen en overeenkomsten tussen wat bedrijfswetenschappers in hun publicaties aan anderen adviseren (het betoog over de ideale organisatie) en de manier waarop ze zich over de eigen organisatie uitlieten (het epos). Haar casus was de Nijmegen Business School in de periode tussen 1988 (de oprichting) en 1998 (het veldonderzoek). De verschillen bleken groter dan de overeenkomsten. Om dit te verklaren, heeft ze vanuit letterkundig perspectief het betoog en het epos geanalyseerd op terugkerende taalpatronen, om zo in het betoog de dominante metafoor van samenwerking en cocreatie, en in het epos die van het strijdtoneel te vinden. Deze laatste metafoor was op haar beurt weer in het historisch perspectief te plaatsen van de opleiding in haar sociaal-culturele en politieke context van een universitaire omgeving.

Na haar promotie heeft Floor als postdoc gewerkt aan het tweejarig, internationaal en door de EU gesubsidieerde project Education and Training for Governance and Active Citizenship in Europe (fifth framework). Hierin analyseerde ze de discoursen van beleidsmakers, politici, academici en actieve burgers om te vinden dat er grote verschillende zaten tussen de eerste drie (oproep tot burgerschap) en de laatste (burgerschap als praktijk).

In 2003 richtte Floor haar onderzoeksbureau OrléoN op, ‘organisaties leren onderzoeken’. Sindsdien voert ze voor opdrachtgevers narratief onderzoek uit, met name naar complexe sociale vraagstukken en maatschappelijke dienstverlening. De dubbelzinnigheid van ‘organisaties leren onderzoeken’ betekent dat ze ook opdrachtgevers ondersteunt bij hún onderzoek. Dit laatste heeft Floor vanaf 2008 ondergebracht in Campus Orleon, een netwerk van en voor onderzoekers binnen en buiten de universiteit. Zij is daarnaast (gast)docent bij diverse hogescholen en univer- siteiten, waar zij lesgeeft in onderzoek en afstudeerders begeleidt, onder andere bij NSO CNA Leiderschapsacademie, waar ze verantwoordelijk is voor de Onderzoeksleerlijn. Haar expertise in narratief onderzoek wordt veelvuldig ingeschakeld door onderwijsinstellingen en opdrachtgevers in het maatschappelijke veld. In 2016 heeft ze samen met Kerstin van Tiggelen Expertisecentrum Buitenpromoveren opgericht. Floor biedt ook ondersteuning aan (buiten)promovendi.

Over Kerstin van Tiggelen

Kerstin van Tiggelen (1965) studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de (toen nog) Rijksuniversiteit Utrecht. Zij brak deze studie af toen de niet-opbeurende carrièreperspectieven werden ingehaald door de succesvolle groei van haar tekst- en communicatiebureau dat later verder ging onder de naam Accent Grave : tekstschrijvers sinds 1989, opgericht met partner Els Zeestraten. Vanaf dat moment richtte Kerstin zich volledig op de drie pijlers van Accent Grave. Dat is op de eerste plaats het ontwikkelen van communicatieconcepten en -strategieën. Daarnaast het schrijven van teksten in eenvoudig Nederlands (B1) tot en met academisch niveau (C2) op het gebied van corporate communicatie, marketingcommunicatie en interne communicatie. En als derde het uitvoeren van kwalitatief en kwantitatief markt- en lezersonderzoek.


Omdat mede met de opkomst van de nieuwe media communicatie van steeds grotere strategische waarde binnen het ondernemingsbeleid werd, verstevigde Kerstin haar ervaringen als ondernemer met een bedrijfskundige MBA (cum laude) om zo haar adviesfunctie te verbreden. Een vraagstuk op het snijpunt van organisatiekunde en communicatiewetenschap bracht beide kennisgebieden bijeen tot een promotieonderzoek naar bottom-upcommunicatie binnen organisaties. De kern: regels kunnen beknellen, maar geven ook houvast. Hoe gaan professionals om met hun taken als zij geen duidelijke regels ervaren? Een actuele vraag, zeker nu steeds meer organisaties zich realiseren dat niet alles in regels is te vangen, en zelfs actiever willen sturen op waarden. Onder de titel Following the white rabbit: rule users’ effects on the life cycle of holes in rules verkent het proefschrift strategieën die professionals volgen bij het omgaan met deze problemen (‘gaten’) rond regels en de wijze waarop zij over deze situaties communiceren. De ontwikkelde classificatie Nederlandse Collectie van Gaten in Regels vormt een waardevol instrument om het gesprek over praktische werksituaties op gang te brengen. Daarnaast geven de uitkomsten van het uitgevoerde empirisch onderzoek richting aan de manier waarop organisaties deze beslisprocessen kunnen faciliteren. De promotie vond plaats in februari 2013.

Naast haar werk voor Accent Grave is Kerstin directeur-oprichter en seniorauditor van Testudo, dat namens de Stichting van de Arbeid en de ministeries OCW, SZW, EZ toezicht houdt op EVC-trajecten in relatie tot mbo-opleidingen, hbo-opleidingen en branchestandaarden. Haar passie voor onderzoek heeft zij vormgegeven als oprichter van het kenniscentrum NIDAA over onder meer vondelingen en neonaticide. Tot slot begeleidt ze masterstudenten (post-hbo, MBA en universiteit) en – via het samen met Floor Basten opgerichte Expertisecentrum Buitenpromoveren – promovendi.